Monday, 18 November 2013
Blog entry on victims of the Athens Polytechnic uprising, 1973
Tuesday, 17 November 2009
17th November
Here it is:
Οι Βρετανοί και η 17η Νοεμβρίου
Του Αλέξανδρου Ναυπλιώτη*
Το φθινόπωρο του 1973 σήμανε την αναγέννηση της καριέρας του Πωλ Μακάρτνεϊ. Η συνεργασία του με τους Γουίνγκς για το τραγούδι της πρώτης ταινίας του Ρότζερ Μουρ ως Τζέιμς Μποντ σημείωνε μεγάλη επιτυχία καθώς οι Βρετανοί επέλεγαν να ακούσουν το «Live and Let Die» ξανά και ξανά.
Την ίδια μέρα που κυκλοφορούσε το τραγούδι ο Γεώργιος Παπαδόπουλος αποφάσιζε να ζήσει και να αφήσει την «Επανάσταση» της 21ης Απριλίου να πεθάνει, ανακοινώνοντας την άρση του στρατιωτικού νόμου και τον σχηματισμό κυβέρνησης πολιτικών. Η εισήγηση του Φόρεϊν Οφις ήταν να δείξει η Βρετανία ότι επικροτούσε «υπό όρους» τον σχηματισμό της κυβέρνησης Μαρκεζίνη, παρουσιάζοντας ένα «πακέτο» προτάσεων, σημαντικότερα μέρη του οποίου ήταν η ανταλλαγή επίσημων επισκέψεων και η προώθηση καλύτερης συνεργασίας στον τομέα της άμυνας (συμπεριλαμβανομένων και πωλήσεων φρεγάτων στο Ελληνικό Ναυτικό).
Η συντηρητική κυβέρνηση του Έντουαρντ Χηθ αποφάσισε να πάει ένα βήμα παραπέρα στην πολιτική της έναντι της Ελλάδας και να ενθαρρύνει την επιστροφή της χώρας στη δημοκρατία, χωρίς ωστόσο να επιμείνει τόσο ώστε να θέσει σε κίνδυνο τα άλλα συμφέροντά της, όπως η αποτελεσματικότητα του ΝΑΤΟ, η Κύπρος, και οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Καταλυτικά για αυτή την απόφαση επέδρασαν η αμοιβαία συμπάθεια Βρετανών-Μαρκεζίνη και, κυρίως, οι έντονες επικρίσεις στη Βουλή των Κοινοτήτων για τη φύση του καθεστώτος των Αθηνών που επηρέαζαν και την ταυτόχρονη συζήτηση για την έγκριση του πρωτοκόλλου σύνδεσης Ελλάδας-ΕΟΚ, καθώς η Βρετανία αποτελούσε πια μέλος της Κοινότητας.
Στις αρχές του Νοεμβρίου η βρετανική διπλωματία ήταν διχασμένη, με το Νοτιοευρωπαϊκό τμήμα του Φόρεϊν Οφις να προωθεί μία ενεργητική πολιτική βελτίωσης σχέσεων και τον Βρετανό Πρέσβη Χούπερ να τηρεί στάση αναμονής. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έθεσε φρένο στις πολιτικές κινήσεις που ετοίμαζε το Λονδίνο και ανέδειξε νικητή της άτυπης μάχης τον Χούπερ, ο οποίος υποστήριζε πως η ακολουθητέα οδός ήταν η συνήθης πολιτική του «wait and see». Η βίαιη καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο της Μεγάλης Βρετανίας, όπου ο υπουργός Εξωτερικών Σερ Άλεκ Ντάγκλας-Χιουμ εξέφρασε την απογοήτευση του για τη «σοβαρή οπισθοδρόμηση» στην πορεία της επιστροφής της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Αναφορικά με τα γεγονότα της 16-17ης Νοεμβρίου, ο Βρετανός Πρέσβης πίστευε πως η απουσία κατάλληλου εξοπλισμού ελέγχου ταραχών (ως αποτέλεσμα της άρνησης Δυτικών χωρών να προμηθεύσουν τους Συνταγματάρχες με τέτοιο υλικό) ανάγκασε τον στρατό να «σπάσει ένα καρύδι με μία ατμόσφυρα». Ο Χούπερ έκλεισε την αναφορά του γράφοντας ότι «έξι μήνες είναι μεγάλο διάστημα στην ελληνική πολιτική». Ωστόσο χρειάστηκαν μόλις τρεις ημέρες για να λάβει χώρα ακόμη ένα πραξικόπημα και να καταρρεύσει η κυβέρνηση Μαρκεζίνη.
Περίπου έξι μήνες χρειάστηκαν, όμως, για να γίνει ο επόμενος δίσκος του Πωλ Μακάρτνεϊ ο πλέον επιτυχής από τις προσωπικές δουλειές όλων των πρώην «Σκαθαριών». Το «Band on the Run» κυκλοφόρησε τις πρώτες μέρες της δικτατορίας Ιωαννίδη και έφτασε στην κορυφή των τσαρτς το καλοκαίρι του 1974. Περίπου το ίδιο διάστημα πήρε για να αποδειχθεί ότι η δικτατορία στην Ελλάδα δεν ήταν παντοτινή και οι πρωτεργάτες της να καταλήξουν όπως ο τίτλος του δίσκου που πούλησε περισσότερο από κάθε άλλον στη Μεγάλη Βρετανία το 1974.
* Ο Αλέξανδρος Ναυπλιώτης είναι Υποψήφιος Διδάκτωρ Διεθνούς Ιστορίας στο London School of Economics.
Monday, 8 December 2008
Greek riots
Foreign press talks about clashes on an unprecedented scale, at least for the last twenty years in this country.
A protest was held even outside the Greek embassy in London (see photo below).

On this terrible occasion, the 1973 Athens polytechnic uprising is mentioned as the starting point of major rioting in Greece (see Times article on those events).
This article by Malcolm Brabant published on BBC's website explains the link between the two events:
'The polytechnic is the symbol of modern rebellion.
On 17 November 1973, tanks of the then six-year-old military dictatorship burst through the iron railings to suppress a student uprising against the colonels.
The exact casualty figure is still unknown to this day but it is believed that around 40 people were killed.
The sacrifice of the polytechnic was so significant that the post-junta architects of Greece's new constitution drafted the right of asylum, which bans the authorities from entering the grounds of schools and universities.
That is why places of learning are the springboards for the current wave of violence and it also explains why many of the riots are in university towns.
Students and pupils have effectively been given carte blanche to carry on protesting, because their professors have declared a three-day strike.
'Out of control'
Although many of today's protestors were not born when the polytechnic gates were crushed by the tanks, the lesson of the students' martyrdom is a key component of every Greek child's school democracy curriculum.
![]() | ![]() ![]() Nikos Konstandaras, managing editor of Kathimerini newspaper |
The latent Greek contempt for the police, which has now erupted so volcanically, has its roots in the dictatorship, when the police were regarded as the colonels' enforcers and traitors to the people.'
For a sober analysis of the December 2008 events see Professor Kalyvas' presentation at the Woodrow Wilson Center.
Monday, 17 November 2008
Athens Polytechnic Uprising

Thirty five years ago today the Athens Polytechnic uprising (info here and video here) ended in bloodshed.
This picture shows the tank that crushed the gates of the Polytechnic, stopped in front of the building. The picture was found at http://www.ahistoryofgreece.com/november17.htm.

This is a copy of the Vradyni Athens daily reporting on the events on the following day. I found this on SKAI.gr website today; it is incorporated in a text commemorating the uprising.

The front page of the 18th November 1973 reminded me of another page of the same newspaper that I had come across in my research.
It is a cartoon published approximately a year before the November '73 events and it comments on Lord Carrington's visit to Athens in September 1972.
Lord Carrington was Defence Secretary at the time and his visit (the first one by a British minister under Heath) was presented to the public as 'unofficial', with his habit of holidaying in Greece used as a pretext.